Orhan Gezeroğlu
Asırlardır süren tandırda ekmek pişirme geleneği, Doğu ve Güneydoğu genelinde hâlâ sofra kültüründeki yerini muhafaza ediyor. Erzincan’a çeşitli sebeplerle gelen vatandaşlar da dönüşlerinde tandır ekmeği almayı unutmuyorlar.
Kentte son yıllarda evlerde yok olan ancak şehir genelinde sayıları artan, tandır fırınları vatandaşı tandır ekmeği üreten fırınlara yönlendirdi.
Katkı maddesinin kullanılmaması ve lezzetiyle özellikle bölgede çokça tercih edilen tandır ekmeği, sadece kırsaldaki vatandaşlar tarafından değil il ve ilçe merkezlerinde de büyük rağbet görüyor. Farklı illerde ikamet eden Erzincanlıların yanı sıra yurt dışında yaşayanlarında de tercih ettiği tandır ekmeği, sipariş üzerine kolilere doldurulup gönderiliyor. Erzincan’a çeşitli sebeplerle gelen vatandaşlar da dönüşlerinde tandır ekmeği almayı unutmuyorlar.
Tandırlarını yakamayan kadınlar, ekmek ihtiyaçlarını gidermek için fırınları kullanıyor. Yoğunluğun yaşandığı fırınlarda ekmek talebine yetiştirmeye çalışan esnaf ise bazen iki tandırı birden yakıp ekmek pişiriyor. Erzincanlı ev kadınları, asırlardır devam eden tandırlarda ekmek pişirme geleneğini sürdürmeye çalışıyorlar.
Tandır Fırınında çalışan kadın, ‘’Biz burada tandır ekmeği yapıyoruz. Hem aile bütçesine katkıda bulunuyoruz. Hem de tandır ekmeği tükenmesin diye. Eskiden köylerde yaptıkları gibi devam etmesini düşünüyoruz. Eskiden köylerde yapıyorlardı. Şimdi köyler bıraktığı için burada merkezde yapıyoruz”
Bir başka çalışan kadın, “Tandır ekmeğini yapmak çok güzel bir şey, Çalışmak çok güzel bir şey. Arkadaşlarımızla beraber sağ olsun Ali Bey işyerini açtı. İnsanlar işsiz güçsüz. Dayanışma içerisinde, birlik beraberlik içerisinde çalışıyoruz. Güzel. Hem halka sunuyoruz. Hem de kendimiz severek yapıyoruz işimizi. Memnunuz sıkıntımız yok, sorunumuz yok. Tandır ekmeği daha önce köylerde yapılıyordu biliyorsunuz. Eski insanlar yapardı. Şimdi ise eskiler artık yapamıyor yaşlandığı için. Onlarda merkezi sistem olarak buralara taşıdılar. Biz de yeni gelecek nesillere vekillik yapmak isteriz. Güzel bir şey tandır işini yapmak çok güzel bir şey. İşin zorluğu sadece sıcağın verdiği bir etkisi oluyor. Başka bir etkisi yok. Rahat bir iş, güzel bir iş gelecek nesillerde inşallah buna özenip de yapar”
Tandır ekmeği alan müşteri, “3 senedir ben devamlı buradan alıyorum. Güzel ekmekleri. Bayanların şimdi buralarda oluyor. Çünkü artık köylerde o insanlar o ekmekleri pişiremiyor. Ancak buralarda olduğu için daha güzel daha taze taze yiyoruz. Eskiden yaparlardı. Bir ay iki ay o ekmeği kururdu. Islatarak yiyorduk. Fakat şimdi buradan taze taze alıp yiyoruz”
Bir başka müşteri, “Köylerde ekmek bulamıyoruz artık. Hep şehre taşındık. Şehirli olduk. Toplu toplu her hafta buradan 50 tane 100 tane alıp İstanbul’a sağa sola akrabalarımıza gönderiyoruz. Biz de kendimiz evde diğer somun ekmeği tüketmiyoruz. Bu ekmek tandırda piştiği için bir bütün olarak her tarafı pişiyor. Bu şekilde alıp bunu lor peynir ile çökelek ile zeytin ile çok güzel bir lezzet veriyor. Dolayısıyla da tandır ekmeği her zaman revaçta. Köylülerimiz tabi yavaş yavaş bunu unutuyor. Kültürümüzü ama biz de bunu unutmuyoruz. Halen İstanbul’dan isteyenler var. Onlara alıp gönderiyoruz. Buradan kendimiz bunu alıyoruz. Çocuklarımıza bunu vermeye çalışıyoruz. Bu şekilde de yemeğe çalışıyoruz. Tavsiye ederim”
İş yeri sahibi Ali Kara, “Yaklaşık 5-6 yıldır bu hizmeti vermekteyim. 7/24 eşe dosta tüm canlarımıza güzel bir hizmet sunmaktayız. Katkısız naturel ekmek üretmekteyiz. Gerek il dışından olsun gerekse yurt dışından olsun sipariş üzerine kargo ile posta ile otobüs ile istediğimiz yere hizmet vermeye ulaştırmaya çalışıyoruz. Ekmeklerimiz katkısız natureldir. Genellikle şeker diyabet hastaları yiyebilir. Naturel bir ekmek. Kaliteli un kullanıyoruz. Güzel bir hizmet sunuyoruz” dedi.