Muzaffer Koşan
- Ortaokul Öğrencileri Araştırma Projeleri Final Yarışması sonuçlandı.
Fizik Alanında Türkiye Birincisi Oldular hazırladıkları “Piezo Jeneratör İle Enerji Hasadı” isimli projeleri ile fizik dalında Türkiye birincisi oldu.
Erzincan Vali Metin İlyas Ortaokulu 8. sınıf öğrencileri Hüseyin Mutlu ve Saygın Can Uslu’nun, Fen bilimleri öğretmeni Hamza Albayrak, rehberliğinde geliştirmiş oldukları “Piezo Jeneratör İle Enerji Hasadı” isimli projeleri TÜBİTAK Ortaokullar Arası Proje yarışmasında Fizik kategorisinde Türkiye birincisi oldu. Deniz ve okyanuslarda ki dalga ve rüzgarın gücünü kullanarak enerji üretmek için tasarladıkları proje ile yarışmaya katılan öğrenciler elde ettikleri başarı ile bölgenin gurur kaynağı oldular.
Ortaokul öğrenimine devam etmekte olan öğrencileri temel, sosyal ve uygulamalı bilim alanlarında çalışmalar yapmaya teşvik etmek, çalışmalarını yönlendirmek ve bilimsel gelişmelerine katkıda bulunmak amacıyla TÜBİTAK Bilim İnsanı Destek Programları Başkanlığı’nca Biyoloji, Coğrafya, Değerler Eğitimi, Fizik, Kimya, Matematik, Tarih, Teknolojik Tasarım, Türkçe ile Yazılım alanlarında Ortaokul Öğrencileri Araştırma Projeleri Yarışması her yıl düzenleniyor.
Bu yıl yarışmaya 3 bin 123 farklı okuldan 11 bin 446 kız ve 9 bin 514 erkek olmak üzere 20 bin 960 öğrencinin hazırladığı 15 bin 661 proje başvurusu alındı.
Proje başvurularının Adana, Ankara, Bursa, Erzurum, İstanbul Asya, İstanbul Avrupa, İzmir, Kayseri, Konya, Malatya, Samsun ve Van olmak üzere 12 bölge merkezinde ön değerlendirmesi yapıldı. Ön değerlendirmeyi geçen bin 200 projenin sahibi öğrenciler, 13-14 Ekim 2020 tarihleri arasında bölge yarışmalarına katıldı. Bölge değerlendirmelerinde finalist olarak belirlenen 180 proje, 26-27 Kasım 2020 tarihleri arasında çevrimiçi olarak final değerlendirmesine katıldı.
Bu yıl final yarışmasına 54 ilde bulunan 130 farklı okuldan toplam 281 proje sahibi öğrenci katıldı. Final yarışmasına katılan 180 projeden 10’u Birincilik, 20’si İkincilik, 30’u Üçüncülük ve 30’u Teşvik olmak üzere toplam 90 projenin sahibi 139 öğrenci ödül kazandı.
Öğrenci Hüseyin Mutlu: “Daha önceden de aynı benzeri bir proje ile tekrardan TÜBİTAK yarışmasına katılmıştım. O yarışmaya katıldığım projenin daha geliştirilmiş, kullanılabilir alanı artırılmış, daha uygun bir hale getirilmiş modeli ile tekrardan katıldığımız hali şuan ki modelimiz. / Çalışma mantığı duba şeklinde suyun üzerine durduğunda suyun üzerinde bulunan olta çubuğunu dengesizleştirerek piezo malzemelere basın uygulayarak piezo malzemelerin basınç ile elektrik üretme özelliğinden faydalanarak elektrik üretmek. / Kullanmış olduğumuz prototip de maksimum 8 volt enerji üretebilen piezo malzemeler kullandık. Modelde de zaten üretebileceğimiz maksimum enerji olan bu 8 volta kadar çıkmayı başarıyoruz. / Piezo malzemeleri seçtik çünkü yenilenebilir enerji kaynakları arasında gelecekte önemli bir yer tutma ihtimali olan piezo malzemeler günümüzde çok kullanılan malzemeler değil. Bizde özellikle piezo malzemelerin gelecekte ki kullanım alanlarının yolunu açmak ve günümüzde ki kullanım alanlarını artırmak amacıyla piezo malzemeleri kullanmayı tercih ettik. / Piezo malzeme germe ya da basınç gibi mekanik kuvvetlerin etkisinde bırakıldığında elektriksel enerji, elektrik enerjisi altında bırakıldığında da mekanik enerji üretmen özelliğine sahip bir malzeme” dedi.
Öğrenci Saygın Can Uslu: “İnsanların fosil yakıt tüketmesine bağlı olarak fosil yakıtların tükenmesi her geçen gün daha büyük bir ihtimal almakta. Bu sebepten dolayı biz de yenilenebilir bir enerji kaynağı bulmaya çalıştık. Araştırmalarımız sonucunda piezo jeneratörü bulduk. Piezo jeneratörler kalp masajı gibi bir hareket yapıldığında elektrik üretimi yapabilmektedir. Bu sebeple böyle bir proje yaptık” dedi.
Fen Bilimleri Öğretmeni Hamza Albayrak: “Aslında proje fikri 2 yıl gibi eskiye dayanıyor. Öğrencilerle birlikte özellikle yenilenebilir enerji kaynaklarının yaygınlaştırılması üzerine proje fikirleri ararken ilk başta geliştirdiğimiz ilk başta daha verimsiz olan projeyi zamanla geliştirerek son haline getirdik. Son hali ilde de bu yıl 14’üncüsü düzenlenen TÜBİTAK yarışmasına başvurduk. Süre içerisinde projemize geliştirip son hali ile geçen hafta sunumumuzu yaptık. Güzel bir sonuç aldık. İnanıyorum ki bu sonuç hem bu şehirde ki çocuklar için hem de bu ülkenin çocukları için ilham kaynağı olacak. Daha güzel işler yapmamız için, onlar için bir başlangıç noktası olarak değerlendiriyoruz. Projemize gelince özellikle gelecekte enerji kaynaklarının azalacağı, fosil kaynaklarının azalacağı düşünülürse yenilenebilir enerji kaynakları oldukça büyük bir önem arz ediyor. Bu yenilenebilir enerji kaynaklarından bir tanesi de günümüzde henüz tam olarak yaygınlaşmamış halen üzerinde çalışmalar yapılan piezo jeneratörler. Piezo jeneratörler kabaca basınç kuvvetinin elektrik enerjisine dönüştürülmesi temeline dayanan kaynaklar. Biz denizlerde ki sınırsız dalgayı düşünerek bundan bir enerji üretme fikrini ortaya çıkardık. Çocuklarla birlikte düşünürken aslında rüzgar enerjisi ile dalga enerjisini entegre bir şekilde değerlendirilebileceğini, bu sayede çok güçlü kuvvetlerin oluşabileceğini doğal olarak ta daha fazla elektrik üretebileceğimizi düşündük. Çocuklarla birlikte örnekleri inceledik. İncelediğimiz örnekler genelde kıyıya bağlı modeller vardı. Biz deniz ve okyanusların büyüklüğünü düşünerek suyun her hangi bir yerinde çalışabilecek bir model tasarladık. Aslında model tasarlanırken hacı yatmaz modeli düşündük. Kalp masajı yapacak bir şekilde model düşündük. Hem denizden gelen dalganın hem de rüzgarın olabileceği birleştirebileceğimiz modeller düşündük. Çok sayıda çizim ve denemeler yaptık. En sonunda nihayetinde üç tane piezonun birlikte entegre edilmesi ile çok daha verimli şekilde çalışabileceğini fark ettik. En sonunda da çocuklarla birlikte son modelimize son halini vererek yarışmamızı tamamladık” dedi.
Okul Müdürü Lokman Yeniçeri: “Proje kavramı artık Vali Metin İlyas Ortaokulu olarak kurum kültürümüzün önemli bir parçası. Bu tür çalışmalar bize gösteriyor ki fırsat sunulduğu zaman çocuklarımız ortaya muazzam fikirler koyabiliyorlar. Okulumuz tüm ekibimizin gayretleri ile bugüne kadar birçok alanda olduğu gibi projeler noktasında da büyük başarılara imza atmaya devam ediyor. TÜBİTAK Bölge finaline layık görülen çok sayıda projeye de imza attı arkadaşlarımız bugüne kadar. Son iki yılda bölge finalinde toplam 6 birincilik elde ettiler. Yine bugüne kadar Türkiye finalinde kimya alanında Türkiye 4’üncülüğü, tarih alanında Türkiye ikinciliği, yine fizik alanında Türkiye ikinciliği ve son olarak bu yılda nihayet zirveyi gördük. Fizik alanında Türkiye birinciliği elde ettiler. Fizik alanında bu yıl Türkiye birinciliği elde eden okulumuz ilimizin ve bölgemizin gururu oldu” dedi.
